شیر خودکار، با فشار سیال عمل میکند و وسیله کنترلی خارجی در آن وجود ندارد. مزیت آن این است که تا زمانی که فشار سیال به حد لازم نرسد شیر عمل نمی کند. شیر یکطرفه تنها شیری است که نیاز به اپراتور ندارد و تنها فشار سیال برای عمل کردن آن نیاز است. به همین جهت به آن شیر خودکار نیز گفته میشود.
در سیستم هایی که پمپ در آن به کار رفته است، محل قرارگیری شیر یکطرفه بعد از پمپ است. زیرا بازگشت جریان به داخل پمپ عملکرد پمپ را مختل می کند. به همین دلیل است که به این شیر، شیر یکطرفه پمپ آب نیز گفته می شود. هم چنین در محل ورودی آب ساختمان نیز از شیر یکطرفه استفاده می شود تا در صورت قطع آب، آب موجود در لوله های ساختمان به لوله اصلی باز نگردد.
شیر های یکطرفه به نوعی از شیرهای صنعتی اتلاق می شوند که از یکطرف امکان عبور مایعات دارند و امکان برگشت آن میسر نمی باشد یعنی در زمان برگشت آب مسیر آب ورودی مسدود می شوند. گاهی در بازار این شیرها با نام چک ولو یا شیرخودکار هم نام برده می شوند که نوعی از انواع شیرهای صنعتی محسوب می شوند.
طراحی این شیرها به گونه ای است شیر خودکار را معمولا در جنس های مختلفی مانند چدن ، برنجی ، استیل ، نیکل ، آلومینیوم ، فولاد و برنز می سازند و آنها در کل در دو نوع کلی سوپاپی و لولایی تولید می شوند در سیستمی که پمپ به کار رفته باشد باید از شیر یکطرفه هم در آنها به کار رود محل قرارگیری این شیرها معمولا بعد از پمپ می باشد که در زمان جریان یافتن سیال ها با سرعت افزایش می یابند و زمان کاهش فشار یا قطع آب آب به داخل لوله ها بازگشت نداشته باشند.
شیر یکطرفه استنلس استیل نوعی دیگر از شیرهای یکطرفه است که از استیل ضد زنگ با آلیاژی نزدیک به 11% کروم ساخته شده است. این نوع از متریال در برابر هوا و رطوبت دچار لکه یا زنگ زدگی نمی گردد و در مقابل دمایی برابر 400 سانتیگراد مقاوم است . ضمن اینکه بهترین انتخاب برای محیط های خورنده می باشد.
شیر یکطرفه استنلس استیل از لحاظ سیال عبوری به دو دسته متفاوت تقسیم می شوند. نوع 304 این جنس برای محیط هایی با خوردندگی متوسط و نوع 316 آن برای محیط هایی با خورندگی بالا هم اسید و هم آب شور مورد استفاده قرار می گردد. بنابر این مقاومت نوع 316 نسبت به 304 در محیط های خورنده بیشتر است .
انتخاب جنس:
جهت انتخاب مناسب ترین متریال برای شیر یکطرفه، باید ابتدا کاربرد شیر را از نظر جنس و ویژگی های سیال عبوری مشخص کرد. سپس متریال متناسب با ویژگی سیال عبوری برای شیر در نظر گرفته شود.
انتخاب سایز و تعیین فشار کاری:
پس از تعیین متریال شیر، باید فشار کاری شیر و سایز آن را متناسب با سیستمی که شیر قرار است در آن به کار گرفته شود تعیین نمایید.
قیمت:
در صورتی که بعد از مشخص کردن جنس و کارکرد شیر یکطرفه، بیش از یک گزینه در اختیار داشتید، انتخاب شیری در اولویت است که نسبت به کارایی قیمت مناسب تری دارد. به عبارتی، معیار قیمت می تواند بر انتخاب از میان برندهای مختلف تولید کننده شیر مدنظرتان تاثیرگذار باشد.
اصالت شیر یکطرفه:
با توجه به اینکه جنس تقلبی سرمایه مالی و زمانی شما را هدر می دهد وامکان دارد سبب خسارت های جبران ناپذیری گردد، ضمن اینکه ضمانت برگشت کالا برای جبران زیان آن وجود ندارد پس قبل از نهایی کردن فرایند انتخاب و خرید حتما از اصالت کالا اطمینان حاصل کنید.